Διάλεξη του Εφόρου Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δρ. Δημήτρη Αθανασούλη με θέμα «Οι Κυκλάδες στη δίνη του πρώιμου Μεσαίωνα» πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Πέμπτης 16 Φεβρουαρίου στο Βυζαντινό Μουσείο στη Βέροια.
Ο Δημήτρης Αθανασούλης, Έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, διακεκριμένος βυζαντινολόγος και παθιασμένος ερευνητής, μέσα από τη διάλεξή του, ρίχνει φως σε μια άγνωστη και συναρπαστική εποχή, ‘ξαναδιαβάζοντας’ και αναγνωρίζοντας πολύ σημαντικά, γνωστά και άγνωστα μνημεία των νησιών..
Οι τεκτονικές αλλαγές που μεταμόρφωσαν τον Αρχαίο Κόσμο σε Μεσαιωνικό συντάραξαν και την Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης. Από τα μέσα του 7ου μέχρι τα μέσα του 9ου αιώνα, το τέλος της Ύστερης Αρχαιότητας σημαδεύεται από μια σειρά κρίσεων, τις οποίες η Αυτοκρατορία επιχειρεί να αντιμετωπίσει μέσα από νέες πολιτικές που αναπροσαρμόζει ή ανατρέπει, οι οποίες οδηγούν τελικά στην διαμόρφωση της μεσαιωνικής της ταυτότητας.
Στην διάλεξη παρουσιάστηκαν υλικές μαρτυρίες αυτής της εποχής από το κυκλαδικό αρχιπέλαγος, το οποίο διαχρονικά διαδραμάτιζε κομβικό ρόλο στην ελληνική αρχαιότητα από την Προϊστορία μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους και μετά την αραβική προέλαση του 7ου αιώνα αποκτά ζωτική σημασία για την επιβίωση του Βυζαντίου, καθώς αναδεικνύεται σε πρώτη γραμμή άμυνας της Κωνσταντινούπολης από τον αραβικό κίνδυνο.
Οι έρευνες της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων τα τελευταία χρόνια οδήγησαν στον εντοπισμό ενός ιδιαίτερα πλούσιου και σημαντικού μνημειακού αποθέματος που χρονολογείται στην ταραγμένη εποχή της Μετάβασης. Σημαντικά κάστρα και εκκλησίες με προεικονομαχικό ή εικονομαχικό διάκοσμο, προδίδουν την σημασία του κυκλαδικού αρχιπελάγους για την Αυτοκρατορία και προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες γι’ αυτή την κομβική περίοδο του Βυζαντίου.
Στην διάλεξη παρουσιάστηκαν νέα στοιχεία για εμβληματικούς ναούς, όπως η Καταπολιανή της Πάρου ή η Πρωτόθρονος της Νάξου, ενώ αναχρονολογούνται τα σημαντικότερα κάστρα των Κυκλάδων, όπως της Παροικιάς Πάρου και της Χώρας Νάξου».
