Η ΕΕ καλείται να λύσει δομικά προβλήματα της – Του Κωνσταντίνου Μαργαρίτη
Οι πολίτες των κρατών-μελών της ΕΕ καλούνται να διαχειριστούν την καθημερινότητα τους με τρόπο δύσκολο και επίπονο. Η ακρίβεια καλπάζει, η φτώχεια χτυπά τις θύρες και πλούσιων χωρών και οι λύσεις αργούν να έρθουν.
Είναι τεράστιο το έλλειμα ηγεσίας και οφείλουν οι ηγέτες να το κατανοήσουν.
Η ΕΕ καλείται να λειτουργήσει με σύγχρονη ατζέντα και να γεφυρώσει τα κενά μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.
Οι επιδόσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της καινοτομίας εξακολουθούν να βελτιώνονται με σταθερό ρυθμό, φθάνοντας σε αύξηση 10 % από το 2017 και σε αύξηση 0,5 % μεταξύ 2023 και 2024.
Σύμφωνα με την έκδοση του 2024 του ευρωπαϊκού πίνακα αποτελεσμάτων για την καινοτομία (EIS) που δημοσιεύτηκε, τα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν ενισχύσει τις επιδόσεις τους στον τομέα της καινοτομίας, αλλά η αύξηση ποικίλλει σημαντικά από το ένα στο άλλο.
Μεταξύ του 2023 και του 2024, οι εθνικές επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας αυξήθηκαν σε 15 κράτη μέλη, ενώ μειώθηκαν για μια άλλη ομάδα 11.
Η Κροατία παρέμεινε σταθερή. Σε σύγκριση με την τελευταία έκδοση:
- Η Δανία παραμένει η πλέον καινοτόμος χώρα της ΕΕ, ακολουθούμενη από τη Σουηδία, η οποία ηγήθηκε της κατάταξης μεταξύ 2017-2022.
- Δύο χώρες ανήκουν πλέον σε διαφορετική ομάδα επιδόσεων.
- Η Εσθονία έγινε ισχυρή ακολουθώντας ένα σταθερό αναπτυξιακό μοντέλο από το 2017.
- Το Βέλγιο, το οποίο κατείχε ηγετική θέση στον τομέα της καινοτομίας το 2023, μετακινήθηκε στην κατηγορία των « ισχυρών φορέων καινοτομίας», αν και διατήρησε την πέμπτη θέση του στις κατατάξεις συνολικά.
Μια ευρύτερη ανάλυση, συμπεριλαμβανομένων άλλων ευρωπαϊκών χωρών και επιλεγμένων παγκόσμιων ανταγωνιστών, δείχνει ένα μεταβαλλόμενο διεθνές τοπίο.
Η Ελβετία είναι η πιο καινοτόμος ευρωπαϊκή χώρα και η Νότια Κορέα παραμένει η πιο καινοτόμος παγκόσμια ανταγωνίστρια το 2024, ενώ η Κίνα έχει υπερβεί την Ιαπωνία και γεφυρώνει σταδιακά το χάσμα με την ΕΕ.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ΕΕ διατηρεί ισχυρή θέση, επιδεικνύοντας ισχυρές επιδόσεις στους περισσότερους δείκτες, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ που εισάγουν καινοτομίες προϊόντων και διαδικασιών και τεχνολογίες που σχετίζονται με το περιβάλλον.
Η ΕΕ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις σε σύγκριση με τους κύριους παγκόσμιους ανταγωνιστές της σε τομείς όπως τα περιουσιακά στοιχεία διανοητικής ιδιοκτησίας, η συνεργασία μεταξύ καινοτόμων ΜΜΕ και οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης στον επιχειρηματικό τομέα.
Οι πρωτοπόροι καινοτομίας διαθέτουν ιδιαίτερα ελκυστικά συστήματα έρευνας και είναι ισχυροί όσον αφορά την ψηφιοποίηση.
Οι ισχυροί φορείς καινοτομίας παρουσιάζουν σημαντικά πλεονεκτήματα στα οικοσυστήματα καινοτομίας τους (καινοτομίες προϊόντων και επιχειρήσεων).
Μεταξύ των χωρών με μέτριες επιδόσεις καινοτομίας, υπάρχουν διάφορες θετικές τάσεις, ιδίως η ανάπτυξη της συνεργασίας στον τομέα της έρευνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αναδυόμενοι φορείς καινοτομίας έχουν επιδείξει συνολικά θετική πορεία όσον αφορά στις επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας, αλλά εξακολουθούν να υστερούν.
Υπάρχουν επίσης επίμονες γεωγραφικές διαφορές στις επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας, με τους πρωτοπόρους στον τομέα της καινοτομίας και τους πλέον ισχυρούς φορείς καινοτομίας να βρίσκονται κυρίως στη Βόρεια και τη Δυτική Ευρώπη, και πολλοί από τους φορείς καινοτομίας με μέτριες και αναδυόμενες επιδόσεις στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη.
Το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας, που δρομολογήθηκε το 2022, είναι καίριας σημασίας για τη γεφύρωση του χάσματος καινοτομίας, επιταχύνοντας την ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής και προωθώντας ένα δυναμικό περιβάλλον για νεοφυείς επιχειρήσεις και εδραιωμένες επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Έχουν καταβληθεί σημαντικές προσπάθειες για την προώθηση πρωτοβουλιών στο πλαίσιο των βασικών προτεραιοτήτων του θεματολογίου, όπως η εφαρμογή νέων οδηγιών στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η εισαγωγή νέων μηχανισμών και ταμείων για την ενθάρρυνση των επιχειρηματικών κεφαλαίων και η παροχή ευκαιριών κατάρτισης για ταλέντα υπερπροηγμένης τεχνολογίας.
Τα δεδομένα αλλάζουν και οι νέοι επιχειρηματίες πρέπει να στηριχτούν. Δεν υπάρχουν περιθώρια για ολιγωρίες και καθυστερήσεις. Η ανάγκη για επιβίωση ίσως οδηγήσει σε ακραίες λύσεις, που θα είναι επικίνδυνες. Ας προσέξουν οι διαχειριστές της εξουσίας!
Κων/νος Σ. Μαργαρίτης
Δημοσιογράφος
