Πήγαν έξω από την εκκλησία από το απόγευμα της προηγούμενης ημέρας. Και διανυκτέρευσαν εκεί για να μπορέσουν να χαιρετίσουν τον νεκρό.
Πόσοι συγκεντρώθηκαν έξω από τον Ι. Ναό; Ποιοι ήταν;
Για την ευκολία του αφορισμού και την ανέξοδη «δημοκρατικότητα», όλοι αυτοί ήταν κάποιοι «κολλημένοι» σε αναχρονιστικά καθεστώτα, παραδοσιακοί αμετανόητοι από τα πιο σκούρο ράφι της δεξιάς…
Κι όμως η γη κινείται…
Ο αποθανών εγκατέλειψε τη χώρα μετά από το «πραξικόπημα» που επιχείρησε κατά του καθεστώτος της 7ετίας, το 1973. Ένα χρόνο αργότερα, το Δεκέμβριο του 1974 το δημοψήφισμα έθεσε τέλος στο πολιτειακό ζήτημα.
Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων τάχθηκε υπέρ της κατάργησης της βασιλείας. Όμως 3 στους 10 Έλληνες τάχθηκαν υπέρ αυτής…
Για τις συνθήκες του 1974 ήταν μάλλον δικαιολογημένο… Μισό αιώνα αργότερα ποια είναι η δικαιολογία;
Πως αιτιολογεί το πολιτικό σύστημα το γεγονός ότι μετά από 50 χρόνια υπάρχουν τόσοι και τόσο θερμά υποστηρικτές του θεσμού της Βασιλείας;
Ένα συντριπτικά μεγάλος μέρος από τους ένθερμους βασιλόφρονες που ψήφισαν υπέρ της Βασιλείας το 1974, εκ των πραγμάτων, έχουν αποδημήσει.
Άλλωστε οι εικόνες από την κηδεία το δείχνουν ξεκάθαρα. Οι σημερινοί πιστοί εις τον Βασιλέα, κατά το κρίσιμο δημοψήφισμα του 1974 ήταν νεαροί, ήταν παιδιά, ίσως και αγέννητοι ακόμη… Αρκεί η οικογενειακή παράδοση και μόνο για να διατηρηθεί με τέτοιο βάθος ένα τόσο ισχυρό «πιστεύω»;
Κατά το φρόνημα των πιστών του στέμματος, ο θεσμός της Βασιλείας αποτελεί τον παραδοσιακό θεσμό του Κράτους. Εμπεριέχει την θεοκρατική συμβολικότητα. Πέρασε και παγιώθηκε σαν συνείδηση μέσα από θρύλους για μαρμαρωμένους βασιλιάδες που για εκατοντάδες χρόνια συντήρησαν άσβεστο τον πόθο της λευτεριάς.
Στα νεότερα χρόνια η βασιλεία ήταν η αναγκαία συνθήκη της σχέσης του νεότευκτου κράτους με τις «προστάτιδες δυνάμεις».
Από απελευθερώσεως του έθνους από τον Τουρκικό ζυγό, η Ελλάδα ουδέποτε έπαψε να έχει «προστάτες».
Ο θεσμός αμφισβητήθηκε εντονότατα και οι επιλογές του παλατιού έγιναν αιτία για τον καταστροφικό «εθνικό διχασμό». Η παλινόρθωση κατ’ άλλους ήταν η αιτία και κατ’ άλλους η εύσχημη αφορμή για τους συμμάχους για να μας εγκαταλείψουν και να οδηγηθούμε στην Μικρασιατική τραγωδία.
Όμως ο θεσμός επανέρχεται με κορυφαίο ιδεολογικό συμβολισμό όταν η Ελλάδα ζει τις τραγικές μέρες του εμφύλιου και τα ταραγμένα χρόνια που ακολούθησαν.
Είναι η εποχή που η βασιλομήτωρ συγκεντρώνει όλη την αγανάκτηση μιας περιόδου απόλυτης επέμβασης του παλατιού στη διακυβέρνηση της χώρας. Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη, η συντήρηση του κλίματος πολιτικής ανωμαλίας οδηγεί στην δικτατορία της 21ης Απριλίου.
Για τους πιστούς του Στέμματος και τον ίδιο τον αποδημήσαντα πρώην βασιλέα, ήταν αυτός που ναι μεν όρκισε κατ’ ανάγκη την κυβέρνηση των Χουντικών, αλλά ήταν αυτός που επιχείρησε να ανατρέψει το καθεστώς με το οπερετικό «βασιλικό πραξικόπημα».
Από εκείνο το βράδυ ο μέχρι εκείνη την ημέρα «βασιλεύς των Ελλήνων», δεν θα επιστέψει ποτέ ξανά στην Ελλάδα ως άναξ.
Την κατάργηση της Βασιλείας που αποφασίζει ο Ελληνικός λαός με το δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου του 1974, την πιστώνεται πολιτικά ο αποκαλούμενος «Εθνάρχης» της μεταπολιτεύσεως.
Τι γνωρίζει ο μέσος Έλληνας για όλα αυτά μετά την παρέλευση μισού αιώνα από το οριστικό δημοψήφισμα;
Πόσο γνώστες των ιδιαίτερων, σκληρών ιστορικών γεγονότων είναι οι νέοι άνθρωποι; Σε ποιον μακρινό ορίζοντα των ενδιαφερόντων τους βρίσκονται όλα αυτά;
Τι άραγε κάνει ένα μεσήλικα του 2023 – άρα νεότατο, ακόμη και παιδί τα χρόνια εκείνα – να εκφράζει πίστη και αφοσίωση σε έναν θεσμό έχει καταργηθεί εδώ και μισό αιώνα;
Μπορεί να δοθεί απάντηση απλώς με «αφορισμούς»; Πρόκειται για «αμετανόητους δεξιούς»; Ή μήπως υπάρχει κάτι βαθύτερο;
Σε κάθε ανάλογες περιπτώσεις, ακούγονται οι γνωστές ατάκες-sos, όπως ότι «η Δημοκρατία στην Ελλάδα δεν κινδυνεύει», «ο λαός δεν ξεχνά» κλπ.
Η δημοκρατία δεν κινδυνεύει από κάποιο πραξικόπημα; Η δημοκρατία δεν κινδυνεύει γενικά; Ή μήπως ζούμε μια προσομοίωση της Δημοκρατίας η οποία αυτοκαταργείται από μόνη της;
Αρκεί ένα απαξιωτικό σχόλιο… μια βρισιά….. κατά της βασιλείας για να σφραγιστεί το «πιστοποιητικό της δημοκρατικότητας».
Θα υπενθυμίσω ότι υπήρξαν στην ιστορία εξαιρετικά φανατικοί αντιβασιλικοί, που μισούσαν από τα βάθη της ψυχής τους τον θεσμό και τον βασιλιά, αλλά αυτό δεν τους κατέταξε στο «πάνθεον» των δημοκρατών. Αντίθετα απεδείχθησαν ότι στον ίδιο βαθμό μισούσαν και τη δημοκρατία.
Τα καθεστώτα είθισται να αντιμετωπίζουν τους αντιπάλους τους με τον αποτελεσματικός τρόπο της εξόντωσης. Με συνοπτικές διαδικασίες.
Ο αφορισμός είναι μια μορφή – ηθικής – εξόντωσης που ενίοτε οδηγεί και στην φυσική εξόντωση.
Οι δημοκρατίες δεν είναι καθεστώτα. Είναι πολιτισμός και πρόοδος. Γι’ αυτό και δεν εξοντώνουν, ούτε καν αφορίζουν. Οφείλουν να αφουγκράζονται τον παλμό του λαού. Πολύ περισσότερο όταν αυτός ο παλμός γίνεται φωνή, γίνεται κραυγή, γίνεται αντίδραση…
Είναι εύκολο να φταίνε πάντα οι άλλοι… Όμως η γενναιότητα δεν ορίζεται από την μετακύληση ευθυνών, αλλά από την ανάληψη τους.
Γι αυτό η «δημοκρατία» ας αναζητήσει τα αίτια στα δικά της λάθη. Στο δικό της έλλειμμα και στις δικές της παθογένειες…
Ίσως να είναι αυτές που σε μεγάλο βαθμό, οδηγούν τον κόσμο να αντιδρά έτσι… Ψάχνοντας από κάπου να πιαστεί… Και το πιο εύκολο καταφύγιο είναι τα σύμβολα…
Ας αναζητήσει η «δημοκρατία» να δει ποια «κουσούρια» της την κάνουν λιγότερο ή ελάχιστα ελκυστική και πως οδηγεί τον κόσμο σε αποσπασματικές αντιδράσεις αγανάκτησης. Με το ποιοτικό βάθος που απαιτείται ώστε να λύνει προβλήματα και να αντιμετωπίζει ζητήματα. Κι όχι να καταφεύγει σε αντιφατικούς ακροβατισμούς.
Ένα σοβαρό κράτος δε διχάζεται πάνω από ένα φέρετρο…
Δ.Κ.
*Φωτογραφία: (ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΕΜΠΑΠΗΣ/EUROKINISSI)