Σε ποιες συναλλαγές με κάρτες γίνονται οι περισσότερες απάτες
Τις συναλλαγές εξ αποστάσεων με κάρτες πληρωμών ή πιστωτικές οφείλουν να προσέχουν οι πολίτες καθώς στον τομέα αυτόν καταγράφονται οι περισσότερες απάτες, με την τάση να είναι αυξητική.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η εξέταση των στοιχείων συναλλαγών απάτης με κάρτες πληρωμών δείχνει ότι το 2024 καταγράφηκε μικρή μείωση του αριθμού τους κατά 3% σε σχέση με το 2023.
Επίσης, ο δείκτης της αναλογίας του αριθμού των συναλλαγών απάτης προς τον συνολικό αριθμό συναλλαγών ανήλθε σε 0,016%, αντιστοιχώντας σε 1 συναλλαγή απάτης ανά 6,3 χιλ. συναλλαγές, ποσοστό μειωμένο κατά 14% συγκριτικά με το 2023.
Κατ’ αντιστοιχία με τον αριθμό συναλλαγών απάτης, η αξία αυτών μειώθηκε κατά 5% σε σχέση με το 2023, ενώ ο δείκτης της αναλογίας της αξίας των συναλλαγών απάτης προς τη συνολική αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 0,020%, αντιστοιχώντας σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 4,9 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών, ποσοστό μειωμένο κατά 13% συγκριτικά με το 2023.
Οι περισσότερες απάτες
Από την εξέταση των μεταβολών των συναλλαγών απάτης ανά τύπο συναλλαγής, παρατηρείται αύξηση του αριθμού τους που αφορά στις εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς φυσική παρουσία κάρτας κατά 4% σε 349 χιλ. το 2024, από 337 χιλ. το 2023, με αντίστοιχη αύξηση της αξίας τους κατά 1% σε 17,7 εκατ. ευρώ, από 17,5 εκατ. ευρώ το 2023.
Παράλληλα, αύξηση παρατηρείται και στον αριθμό των συναλλαγών απάτης στις συναλλαγές σε ΑΤΜ, των οποίων μολονότι ο αριθμός το 2024 αυξήθηκε κατά 80 συναλλαγές σε σχέση με το 2023 (μεταβολή +2%), η αξία αυξήθηκε κατά 22% σε 2,4 εκατ. ευρώ, από 2 εκατ. ευρώ το 2023.
Σε αντίθεση με τις συναλλαγές απάτης σε CNP συναλλαγές και συναλλαγές σε ATM, σημαντική μείωση των συναλλαγών απάτης σημειώθηκε τόσο στον αριθμό όσο και στην αξία τους σε τερματικά POS. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των συναλλαγών απάτης μειώθηκε κατά 35% και η αξία τους κατά 43%.
Σε απόλυτους αριθμούς, το 2024 ο αριθμός των συναλλαγών απάτης σε POS ανήλθε σε 44 χιλ., με αντίστοιχη αξία συναλλαγών απάτης 2,4 εκατ. ευρώ, από 67 χιλ. συναλλαγές απάτης αξίας 4,2 εκατ. ευρώ το 2023.
Ο κύριος λόγος της μείωσης της αξίας και του αριθμού των συναλλαγών απάτης σε POS το 2024 σε σχέση με το 2023 είναι η μείωση των συναλλαγών απάτης που προκύπτουν από μη νόμιμες συναλλαγές οι οποίες έχουν διενεργηθεί με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας.
Συγκεκριμένα, η αξία των συναλλαγών απάτης με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας σε POS μειώθηκε κατά 54% σε 1,7 εκατ. ευρώ, από 3,7 εκατ. ευρώ το 2023, ενώ αντίστοιχα ο αριθμός των συναλλαγών απάτης με τη χρήση χαμένης/κλεμμένης κάρτας μειώθηκε σημαντικά κατά 26 χιλ. (ή 39%) σε 39 χιλ. συναλλαγές το 2024, από 65 χιλ. το 2023.
Σε ό,τι αφορά την απάτη που διενεργείται στις εξ αποστάσεως συναλλαγές, διαπιστώνεται ότι οι περισσότερες συναλλαγές απάτης αφορούν συναλλαγές μέσω διαδικτύου.
Τα περιστατικά αυτά αφορούν κυρίως διαδικτυακές συναλλαγές με επιχειρήσεις του εξωτερικού, όπως και τα προηγούμενα έτη.
Ποιος «πληρώνει»
Οι οικονομικές ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές απάτης επιμερίζονται στα συμβαλλόμενα μέρη της συναλλαγής ανάλογα με την υπαιτιότητά τους.
Με βάση την κατανομή των ζημιών μεταξύ των τριών συμβαλλόμενων μερών στον κύκλο συναλλαγών με κάρτες πληρωμών, διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζημίας επιβαρύνει τους κατόχους καρτών και τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που αποδέχονται συναλλαγές με κάρτες.
Συγκεκριμένα, κατά το 2024 οι κάτοχοι και οι αποδέκτες υπηρεσιών πληρωμών επωμίστηκαν το 58% και 35% της συνολικής ζημίας, αντίστοιχα, ενώ οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που εκδίδουν κάρτες επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 8%.
