Πώς χωρίζουν φορολογικά τα ζευγάρια

Αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο τα ζευγάρια που υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις. Η επιλογή αυτή οδήγησε το οικονομικό επιτελείο στη μονιμοποίηση του φορολογικού “διαζυγίου”, κάτι που σημαίνει ότι όσοι επιλέξουν έως τις 28 Φεβρουαρίου 2024 στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ ότι θα υποβάλουν χωριστή φορολογική δήλωση δεν θα χρειαστεί να δηλώσουν τα επόμενα έτη την επιλογή τους.

Μόνο εφόσον αποφασίσουν να ανακαλέσουν την επιλογή αυτή και να υποβάλουν κοινή φορολογική δήλωση θα πρέπει να επισκεφθούν την ηλεκτρονική πλατφόρμα. Σημειώνεται ότι, σε περίπτωση που κανείς από τους συζύγους δεν γνωστοποιήσει το αίτημα υποβολής χωριστής δήλωσης μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, τότε θα πρέπει να υποβάλουν φέτος κοινή φορολογική δήλωση.
Όσοι πάντως αποφασίσουν την υποβολή χωριστών δηλώσεων θα πρέπει να υπολογίσουν αυτά που έχουν ενδεχομένως να χάσουν και αυτά που μπορεί να κερδίσουν.

Συγκεκριμένα, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

– Στις χωριστές δηλώσεις δεν υφίσταται η έννοια του οικογενειακού εισοδήματος για την κάλυψη των τεκμηρίων διαβίωσης (αυτοκίνητα, κατοικίες κ.ά.) και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων καθενός από τους συζύγους, καθώς βαρύνουν τον κάθε σύζυγο ατομικά, ενώ για τη δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου δεν μπορεί να γίνει επίκληση εισοδημάτων από τη δήλωση του άλλου συζύγου. Σημειώνεται ότι το τεκμήριο ελάχιστης αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης για το άτομο είναι τα 3.000 ευρώ, αντί για 5.000 ευρώ που χρεώνεται στο ζευγάρι στην περίπτωση κοινής δήλωσης. Με βάση τα παραπάνω, υπάρχει κίνδυνος κάποιοι να κληθούν να πληρώσουν επιπλέον φόρο λόγω μη κάλυψης των τεκμηρίων διαβίωσης και του “πόθεν έσχες”.

– Δεν υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς ποσού αποδείξεων από τον έναν σύζυγο στον άλλο, οπότε, αν κάποιος έχει έλλειμμα αποδείξεων, θα βρεθεί αντιμέτωπος με την επιβολή του πέναλτι 22% επί του ποσού που θα λείπει από το όριο του 30%.

– Για τη χορήγηση των επιδομάτων λαμβάνεται υπόψη το οικογενειακό εισόδημα και όχι το ατομικό που θα δηλώσει ο κάθε σύζυγος στη φορολογική του δήλωση.

– Ο κάθε σύζυγος συμπληρώνει το ποσοστό ιδιοκτησίας του σε περίπτωση ιδιόκτητης κατοικίας, το ποσοστό του ως μισθωτής σε περίπτωση μισθωμένης κατοικίας και το ποσοστό της δωρεάν παραχώρησης, αντίστοιχα.

– Τα τέκνα που προέρχονται από κοινό γάμο, καθώς και τα αναγνωρισμένα τέκνα, δηλώνονται ως εξαρτώμενα μέλη και από τους δύο συζύγους. Το εισόδημα του ανήλικου τέκνου που δεν φορολογείται στο όνομα του τέκνου προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και δηλώνεται μόνο από αυτόν τον γονέα. Το εισόδημα και οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων των προστατευόμενων τέκνων βαρύνουν τον σύζυγο με το υψηλότερο εισόδημα. Αν τα εισοδήματα είναι ίσα, τότε βαρύνουν τον πατέρα. Στην περίπτωση που ένας εκ των δύο γονέων έχει τη γονική μέριμνα, το εισόδημα του ανήλικου τέκνου προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα αυτού.

– Όπως και στην κοινή δήλωση, έτσι και στη χωριστή δήλωση, δεν υπάρχει πρόβλημα στην έκδοση φορολογικής ενημερότητας του ενός συζύγου όταν ο άλλος σύζυγος έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία.

Όσα ζευγάρια-σύζυγοι ενδιαφέρονται να “χωρίσουν” τα εκκαθαριστικά τους, μπορούν να βρουν παρακάτω απαντήσεις σε ερωτήσεις τους.

1. Πώς μπορώ να γνωστοποιήσω την επιλογή μου να υποβάλω χωριστή δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος (εφεξής: Φ.Ε.);

Η γνωστοποίηση γίνεται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής στον διαδικτυακό τόπο www.aade.gr, ακολουθώντας τη διαδρομή Πολίτες → Εισόδημα → Γνωστοποίηση Χωριστής Δήλωσης, είτε από εσάς με τους δικούς σας κωδικούς πρόσβασης είτε από, ειδικά για τον σκοπό αυτό, εξουσιοδοτημένο λογιστή-φοροτεχνικό, με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης.

2. Αν κανείς από τους συζύγους δεν γνωστοποιήσει την επιλογή υποβολής χωριστής δήλωσης Φ.Ε. μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2024, τι θα συμβεί;

Στην περίπτωση αυτή, οι σύζυγοι θα υποβάλουν κοινή δήλωση για το φορολογικό έτος 2023.

3. Στις περιπτώσεις κοινής δήλωσης Φ.Ε. συζύγων, θα γίνεται συμψηφισμός φόρου μεταξύ συζύγων και βεβαίωση στο όνομα του συζύγου;

Όχι, θα γίνεται χωριστή βεβαίωση φόρου και δεν θα γίνεται συμψηφισμός χρεωστικού και πιστωτικού ποσού μεταξύ των συζύγων.

4. Επηρεάζεται η χορήγηση επιδομάτων στις χωριστές δηλώσεις συζύγων;

Όχι, δεν επηρεάζεται η χορήγηση των επιδομάτων από την υποβολή χωριστών δηλώσεων Φ.Ε. από τους συζύγους.

5. Είναι απαραίτητο να υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. συζύγων που έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία;

Όχι, δεν είναι απαραίτητη η υποβολή χωριστών δηλώσεων Φ.Ε., διότι προβλέπεται ήδη χωριστή φορολογική αντιμετώπιση στις κοινές δηλώσεις συζύγων που έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία.

6. Πώς δηλώνεται στο Ε1 η κύρια κατοικία στις περιπτώσεις χωριστών δηλώσεων;

Η κύρια κατοικία δηλώνεται στον πίνακα 5 του εντύπου Ε1, στους αντίστοιχους κωδικούς κύριας κατοικίας. Ο κάθε σύζυγος συμπληρώνει το ποσοστό ιδιοκτησίας του σε περίπτωση ιδιόκτητης κατοικίας, το ποσοστό του ως μισθωτής σε περίπτωση μισθωμένης κατοικίας και το ποσοστό της δωρεάν παραχώρησης, αντίστοιχα.

7. Στις περιπτώσεις χωριστών δηλώσεων Φ.Ε., πώς δηλώνεται στο Ε1 η κύρια κατοικία όταν ένας εκ των δύο συζύγων δεν διαθέτει καθόλου ποσοστό συνιδιοκτησίας ή χρήσης;

Ο σύζυγος που δεν διαθέτει καθόλου ποσοστό συνιδιοκτησίας ή χρήσης συμπληρώνει στον πίνακα 6 την ένδειξη “συνοίκηση με σύζυγο”. Ο άλλος σύζυγος δεν συμπληρώνει καμία ένδειξη.

8. Πώς αναγράφονται τα τέκνα ως εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε.;

Τα τέκνα που προέρχονται από κοινό γάμο, καθώς και τα αναγνωρισμένα τέκνα, δηλώνονται ως εξαρτώμενα μέλη και από τους δύο συζύγους.

9. Ποιος δηλώνει το εισόδημα ανήλικου τέκνου που προέρχεται από τον κοινό γάμο στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε., όταν αυτό δεν έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης Φ.Ε.;

Το εισόδημα του ανήλικου τέκνου, που δεν φορολογείται στο όνομα του τέκνου, προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και δηλώνεται μόνο από αυτόν τον γονέα.