Έρχεται επανυπολογισμός σύνταξης για 50.000 επιστήμονες – Ποιους αφορά
Άκυρους βγάζουν τους επανυπολογισμούς συντάξεων στο ταμείο των επιστημόνων (ΕΤΑΑ) δυο δικαστικές αποφάσεις – σταθμός που αναφέρουν ότι οι επανυπολογισμοί έγιναν με μικρότερες συντάξιμες αποδοχές από αυτές που είχαν οι συνταξιούχοι.
Η πρώτη απόφαση προέρχεται από το Συμβούλιο της Επικρατείας (Σ.τ.Ε) με την οποία ακυρώνεται ο επανυπολογισμός στις συντάξεις συμβολαιογράφων από το Ταμείο Νομικών.
Η δεύτερη είναι από το Πρωτοδικείο (Α7960/2024 – 4ο Τριμελές) η οποία ακυρώνει τον επανυπολογισμό στις συντάξεις των μηχανικών που συνταξιοδοτήθηκαν ως αυτοαπασχολούμενοι και πήραν ελάχιστα από την ειδική προσαύξηση.
Οι δύο αποφάσεις βρίσκονται στο μικροσκόπιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης καθώς επί της ουσίας ανοίγουν θέμα “διορθωτικού” επανυπολογισμού από τον ΕΦΚΑ σε περίπου 50.000 συντάξεις επιστημόνων, του ΕΤΑΑ δηλαδή μηχανικών (ΤΣΜΕΔΕ), δικηγόρων, συμβολαιογράφων (Ταμείο Νομικών και Υγειονομικών (ΤΣΑΥ). Ο τρόπος με τον οποίο επανυπολογίστηκαν οι συντάξεις τους, ωφέλησε κυρίως όσους ήταν παράλληλα και μισθωτοί ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι έχασαν.
Το ζητούμενο είναι όμως πως θα εφαρμοστούν καθώς αν καταργηθούν τα τεκμαρτά εισοδήματα που ελήφθησαν υπόψη για τον αρχικό επανυπολογισμό, τότε μπορεί μεν κάποιοι να πάρουν αυξήσεις και αναδρομικά, αλλά κάποιοι άλλοι συνταξιούχοι που ευνοήθηκαν από τις τεκμαρτές συντάξιμες αποδοχές, μπορεί να βρεθούν με μικρότερη σύνταξη και με μια νέα προσωπική διαφορά.
Οι δυο επιλογές
Το θέμα απασχολεί το υπουργείο Εργασίας καθώς θα πρέπει να συμμορφωθεί στις δικαστικές αποφάσεις βελτιώνοντας όσες συντάξεις επανυπολογίστηκαν με δυσμενέστερο τρόπο για τους συνταξιούχους και διατηρώντας στα ίδια επίπεδα τις συντάξεις όσων δεν θα έχουν μεταβολή. Ωστόσο, νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι αν το υπουργείο προχωρήσει σε καθολικό επανυπολογισμό μπορεί να προκύψουν και μειώσεις για πολλούς νέους συνταξιούχους, ιδίως από την κατηγορία των μισθωτών μηχανικών.
Σε αυτές τις περιπτώσεις αναφέρουν, θα πρέπει είτε να καταβληθεί μια νέα προσωπική διαφορά, είτε να προβλεφθεί ο συμφερότερος για τους συνταξιούχος υπολογισμός ώστε να συνεχίσει να καταβάλλεται η υψηλότερη σύνταξη.
Οι τεκμαρτές αποδοχές
Το Σ.τ.Ε με την 1228/2024 απόφασή του που εξέδωσε το Α τμήμα του με 7μελή σύνθεση και δημοσιεύτηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2024 ακυρώνει την υπουργική απόφαση του 2021 κατά το μέρος που, ορίζει συντάξιμο μισθό για τον επανυπολογισμό των συντάξεων των συμβολαιογράφων το ποσό των 1.232,09 ευρώ.
Με τις αποδοχές αυτές επανυπολογίστηκαν όμως όλες οι συντάξεις του Ταμείου Νομικών, είτε οι συνταξιούχοι είχαν υψηλότερες συντάξιμες αποδοχές από τα 1.232 ευρώ, είτε μικρότερες. Σε όσους είχαν μικρότερες προέκυψαν αυξήσεις αλλά όσοι κατέβαλαν υψηλότερες εισφορές –όπως οι συμβολαιογράφοι- ο επανυπολογισμός οδήγησε σε μικρότερη σύνταξη και σε προσωπική διαφορά που τους έκοψε και τις αυξήσεις του 2023 και του 2024.
Με τη δεύτερη απόφαση από το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθήνας ακυρώνεται ο επανυπολογισμός σύνταξης σε συνταξιούχο αυτοαπασχολούμενο μηχανικό του ΤΣΜΕΔΕ, καθώς εδώ ελήφθησαν υπόψη μικρότερες συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό της σύνταξης από τον κλάδο της Ειδικής Προσαύξησης.
Συγκεκριμένα, ο νόμος 4387/2026 (νόμος “Κατρούγκαλου”) αναφέρει ότι η σύνταξη από τον κλάδο Ειδικής Προσαύξησης υπολογίζεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές από τις επιπλέον εισφορές που έχουν καταβάλλει οι ασφαλισμένοι. Ωστόσο μετά το νόμο εκδόθηκε εγκύκλιος (η Φ.80000/οικ.9187/183/2018), με την οποία ορίστηκε διαφορετικός υπολογισμός της σύνταξης από την Ειδική Προσαύξηση που ήταν ευνοϊκός για τους μισθωτούς μηχανικούς και δυσμενής για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Η εγκύκλιος άλλαξε το νόμο και όρισε ως βάση υπολογισμού της σύνταξης από την ειδική προσαύξηση, τον συντάξιμο μισθό που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της κύριας ανταποδοτικής σύνταξης, αντί των αποδοχών που αναλογούν στις επιπλέον εισφορές που κατέβαλαν οι ασφαλισμένοι στην Ειδική Προσαύξηση.
Κερδισμένοι μόνον οι έμμισθοι
Ο τρόπος αυτός συνέφερε τους μισθωτούς μηχανικούς διότι είχαν υψηλότερες αποδοχές, αλλά ζημίωσε τους αυτοαπασχολούμενους γιατί η σύνταξη από την Ειδική Προσαύξηση έβγαινε υψηλότερη λόγω των επιπλέον εισφορών που κατέλαβαν οι ασφαλισμένοι.
Η απόφαση δικαιώνει συνταξιούχο του ΤΣΜΕΔΕ, που αποχώρησε το 2018 καθώς η σύνταξη που πήρε υπολογίστηκε ως προς την ειδική προσαύξηση με μικρότερες αποδοχές από αυτές που αναλογούσαν στις εισφορές που είχε καταβάλλει στον κλάδο της Ειδικής Προσαύξησης. Ο συνταξιούχος είχε καταβάλλει 36 έτη και 11 μήνες εισφορές στον κλάδο κύριας σύνταξης και 33 έτη και 11 μήνες (παράλληλα) στον κλάδο Ειδικής Προσαύξησης.
Η σύνταξη που πήρε βγήκε στα 1.241 ευρώ (εθνική 384 ευρώ ανταποδοτική 698,89 ευρώ και 158 ήταν προσωπική διαφορά) ενώ αν η ειδική προσαύξηση υπολογιζόταν με τις εισφορές που είχε καταβάλλει για τα 33 έτη και 11 μήνες στον κλάδο, η σύνταξη θα ήταν περίπου κατά 500 ευρώ υψηλότερη.
