Εργαζόμενοι συνταξιούχοι: Η καταβολή ασφαλιστικών εισφορών και της ειδικής εισφοράς υπέρ ΕΦΚΑ
Δύο μήνες περιθώριο από την ανάληψη της απασχόλησής τους έχουν οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι (μη μισθωτοί και αγρότες) για να καταβάλουν τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές που τους αναλογούν, αλλά και την ειδική εισφορά (πόρο) υπέρ ΕΦΚΑ.
Όσοι δεν το πράξουν θα υποστούν αυτόματη παρακράτηση των οφειλών που δημιουργούνται από το σύνολο των αμοιβών από συντάξεις που λαμβάνουν. Η συγκεκριμένη παράμετρος τονίζεται ρητά σε εγκύκλιο που εξέδωσε ο Φορέας για τους συνταξιούχους που συνεχίζουν να εργάζονται και για τους οποίους καταργείται η παρακράτηση 30% που ίσχυε έως τα τέλη της περασμένης χρονιάς.
Οι συνταξιούχοι, πριν αναλάβουν εργασία υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, υποχρεούνται να το δηλώσουν στον Φορέα.
Παράλειψη της δήλωσης επιφέρει στον συνταξιούχο χρηματική κύρωση ίση με 12 κύριες και επικουρικές συντάξεις.
Εφόσον από την ιδιότητα της απασχόλησης δεν προκύπτει υποχρέωση ασφαλιστικής εισφοράς ή καταβολής του επιπλέον πόρου μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ ΕΦΚΑ, ο συνταξιούχος προβαίνει σε σχετική δήλωση στον Φορέα.
Δικαιώματα – υποχρεώσεις
Ο χρόνος ασφάλισης μετά τη συνταξιοδότηση αξιοποιείται για την προσαύξηση της κύριας και επικουρικής σύνταξης και τη χορήγηση συμπληρωματικής εφάπαξ παροχής έπειτα από αίτηση του συνταξιούχου η οποία υποβάλλεται μετά τη λήξη της απασχόλησης.
Το ποσό της προσαύξησης στην κύρια σύνταξη υπολογίζεται σύμφωνα με τα ποσοστά αναπλήρωσής του που θεσπίστηκαν με τον «νόμο Βρούτση» (ν. 4670/2020).
Τα οικονομικά αποτελέσματα εκκινούν από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν που υποβλήθηκε η σχετική αίτηση. Για την επικουρική σύνταξη χορηγείται το ποσό που προκύπτει μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης μετά τη συνταξιοδότηση.
Ο πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-ΕΦΚΑ δεν λαμβάνεται υπόψη για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης ούτε στην περίπτωση χορήγησης δεύτερης σύνταξης.
Σε κάθε περίπτωση, για τη χορήγηση συμπληρωματικής εφάπαξ παροχής είναι προαπαιτούμενο η προσμέτρηση του χρόνου μετά τη συνταξιοδότηση στην κύρια σύνταξη. Στην περίπτωση μη αξιοποίησης του χρόνου μετά τη συνταξιοδότηση στην κύρια σύνταξη, εφαρμόζονται οι διατάξεις περί επιστροφής εισφορών.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο:
- Οι συνταξιούχοι εξ ιδίου δικαιώματος του τ. Δημοσίου οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση, δικαιούνται από 1ης Ιανουαρίου 2024 την καταβολή πλήρους σύνταξης κύριας και επικουρικής για όσο διάστημα απασχολούνται.
- Για τους συνταξιούχους γήρατος εξ ιδίου δικαιώματος οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, η καταβολή της σύνταξής τους αναστέλλεται εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους. Για το διάστημα της αναστολής δεν καταβάλλεται ο πόρος υπέρ ΕΦΚΑ. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και οι συνταξιούχοι οι οποίοι αναλαμβάνουν καθήκοντα αιρετού, καθώς οι Δήμοι και οι Περιφέρειες εμπίπτουν στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Έτσι, εφόσον ο αιρετός έχει συμπληρώσει το 62ο έτος, η σύνταξή του καταβάλλεται χωρίς περιορισμό, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, εάν δεν έχει συμπληρώσει το 62οέτος της ηλικίας του, η σύνταξή του αναστέλλεται.
- Για την ασφάλιση των απασχολούμενων συνταξιούχων πραγματοποιούνται οι προβλεπόμενες εκ του νόμου κρατήσεις για ασφαλιστικές εισφορές και επιβάλλεται επιπλέον πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ ΕΦΚΑ ανάλογα με το είδος και τον τομέα της απασχόλησης. Ο πόρος αυτός ανέρχεται σε 10% επί του ετήσιου εισοδήματος, εάν πρόκειται για μισθωτούς εργαζόμενους. Οι μη μισθωτοί υπόκεινται σε αντίστοιχη επιβάρυνση, η οποία ισούται με το 50% επί της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχουν επιλέξει.
Ποιοι εξαιρούνται
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, από την καταβολή του πόρου υπέρ ΕΦΚΑ εξαιρούνται:
- τα άτομα με ψυχική αναπηρία,
- όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα,
- οι πολύτεκνοι, των οποίων τουλάχιστον το ένα τέκνο είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία και
- οι συνταξιούχοι που έχουν απολυθεί από την υπηρεσία λόγω ανικανότητας (από κοινή νόσο, ατύχημα στην υπηρεσία, ατύχημα εκτός υπηρεσίας, επαγγελματική νόσο).
Επίσης, δεν καταβάλλονται εισφορές και ο επιπλέον πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-ΕΦΚΑ, αλλά παράλληλα δεν μπορεί να αξιοποιηθεί και ο χρόνος της απασχόλησης μετά τη συνταξιοδότηση, για τις περιπτώσεις:
- συνταξιούχων του τ. Δημοσίου που απασχολούνται στον αγροτικό τομέα ως αγρότες, μελισσοκόμοι, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι και αλιείς, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ και
- συνταξιούχων που αμείβονται με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών και εξαιρούνται από την υποχρέωση ασφάλισης και καταβολής εισφορών.
