1923: Η χρονιά που ο Φεβρουάριος έχασε εν μία νυκτί…13 ημέρες
Πώς καθιερώθηκε το Γρηγοριανό Ημερολόγιο στην Ελλάδα.
Είναι γνωστό σε όλους ότι ο Φεβρουάριος είναι ο «κουτσός» μήνας του έτους. Έχει 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 έτη τα δίσεκτα – κάθε 4 χρόνια σε χρονολογίες που διαιρούνται ακριβώς με το 4, όπως φέτος.
Υπήρχε όμως μία χρόνια, κατά την οποία ο δεύτερος μήνας του έτους στην Ελλάδα μέτρησε μόνο… 15 ημέρες, αντί για 28. Τι συνέβη στο μακρινό 1923; Η μετάβαση από το Ιουλιανό στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Απόπειρα… προσηλυτισμού
Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία επί αιώνες δεν δεχόταν να χρησιμοποιήσει το Γρηγοριανό ημερολόγιο, καθώς δεν ήθελε την ταύτιση με την Καθολική Εκκλησία. Μάλιστα όταν το 1582 ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ κάλεσε μέσω επιστολής τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Β΄ τον Τρανό να το εισαγάγει και στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ο Πατριάρχης αρνήθηκε, θεωρώντας ότι αποτελεί απόπειρα προσηλυτισμού.
Χρειάστηκε να περάσουν τρεις αιώνες για να δούμε το θέμα διαφορετικά. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Άνθιμος Ζ΄, το 1895, εξέφρασε την ευχή να υπάρξει ενιαίο ημερολόγιο για όλους τους χριστιανικούς λαούς. Και ο Ιωακείμ Γ΄ έστειλε το 1902 εγκύκλιο σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες να μελετήσουν το ζήτημα του ημερολογίου και ζητούσε τις απόψεις τους.
Η αλλαγή στάσης
Τότε η Εκκλησία της Ελλάδος απάντησε ότι δεν απορρίπτει καταρχήν την προοπτική αλλαγής του ημερολογίου, αλλά θα πρέπει να εξεταστεί το ζήτημα από επιτροπή μελέτης. Η τελευταία αποφάνθηκε το 1919 ότι: «η μεταβολή, μη προσκρούουσα εις δογματικούς και κανονικούς λόγους, ηδύνατο να γίνη μετά συνεννόησιν πασών των αυτοκεφάλων Εκκλησιών, ιδία δε του Οικουμενικού Πατριαρχείου».
Πέρασαν ακόμη 4 χρόνια έως ότου η Πολιτεία αποφασίσει να υιοθετήσει το Γρηγοριανό Ημερολόγιο.
Με βασιλικό διάταγμα που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 1923, η 16η Φεβρουαρίου εκείνου του μήνα ορίστηκε ως 1η Μαρτίου 1923. Και κάπως έτσι εκείνος ο μήνας έμεινε με 15 μέρες αντί για 28.
Η γιορτή της 25ης Μαρτίου
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Εκκλησία εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί το Ιουλιανό Ημερολόγιο. Ωστόσο ανέκυψε ένα νέο ζήτημα: Με τα δύο χωριστά ημερολόγια θα χωριζόταν και ο εορτασμός της Επανάστασης του 1821 από εκείνον για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Για να αποτραπεί κάτι τέτοιο, η Εκκλησία της Ελλάδος αποφάσισε να χρησιμοποιεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο για τις θρησκευτικές γιορτές. Εξαίρεση αποτελεί το Πάσχα, για το οποίο τηρείται το αναθεωρημένο Ιουλιανό Ημερολόγιο.
